Bezcenne dziedzictwo Polski cz. 5. Dobra [FILM] + BONUS

Od wielu lat w naszym kraju podejmuje się wiele działań mających na celu ratowanie i poprawę już istniejących zabytków architektury drewnianej. Dzieje się tak poprzez różnego działania i przedsięwzięcia, w skali krajowej jak i międzynarodowej. Między innymi poprzez tworzenie szlaków architektury drewnianej. Dlatego dziś, zapraszam Was, na pogranicze Pogórza Przemyskiego i Gór Sanocko-Turczańskich, gdzie śladów wspomnianej architektury jest bardzo dużo.

Dobra. Cerkiew św. Mikołaja

 

Tym razem, w ramach cyklu BEZCENNE DZIEDZICTWO POLSKI, przeniesiemy się do malowniczej, urokliwie usytuowanej na brzegu rzeki San, największej (obszarowo), w powiecie sanockim, wsi DOBRA.

Nim to się stanie, chciałbym zachęcić, szczególnie tych, którzy są tu po raz pierwszy, a także tych, którzy przeoczyli poprzednie wpisy, by nadrobili zaległości zaglądając do ich poszczególnych części. Część pierwsza, dostępna TUTAJ. Część druga, dostępna TUTAJ. Część trzecia, dostępna TUTAJ. Natomiast ostatnia, czwarta, dostępna TUTAJ. Kliknij i przekonaj się jak okazale wyglądają zabytki architektury drewnianej w Polsce.

Muszę przyznać, że ówczesna CERKIEW ŚW. MIKOŁAJA w Dobrej, jest unikatowa pod wieloma względami. Jest zachowana w bardzo dobrym stanie, wraz z ikonostasem i figuralną polichromią. Główne wejście na teren świątyni, jest przez dzwonnicę - cerkiew, jedyna tego typu dzwonnica w Polsce (zachowana do dziś). Przeszła bardzo trudną powojenną (i nie tylko) historię pamiętając wiele wydarzeń z życia wsi, tych dobrych, jak i tych bardzo krwawych. Do tego jest malowniczo usytuowana.

Budynek ówczesnej, unickiej cerkwi greckokatolickiej, obecnie (od 1946 r.) kościół rzymsko-katolicki pw. Podwyższenia Krzyża świętego (parafia filialna z Mrzygłodu), wzniesiono w 1879 roku. Najstarsza wzmianka o tutejszej cerkwi pochodzi z 1433 r., z tym, że nie wiadomo gdzie stała ta pierwsza. 

Drewniana cerkiew konstrukcji zrębowej. Orientowana. Trójdzielna. Mniejsze prezbiterium od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Dachy są dwuspadowe, pokryte blachą. Nad nawą, prezbiterium i babińcem ośmioboczne wieżyczki na tzw. sygnaturkę. Zwieńczone hełmami baniastymi ze ślepymi latarniami. Wewnątrz stropy płaskie. Polichromia figuralna z końca XIX w. autorstwa Antoniego i Michała Bogdańskich oraz Mikołaja Demkowskiego. Ich autorstwa ikonostas klasycystyczny z lat 1899 – 1904. Ołtarz główny z baldachimem. Haftowane chorągwie procesyjne. 

W ogrodzenie (z polnego kamienia) cerkwi wkomponowana jest (od wschodu), wspominana, unikatowa drewniana dzwonnica, na której piętrze mieści się pomieszczenie, pierwotnie używane jako  cerkiew. Jedyna tego typu dzwonnica w Polsce (z poł. XVII w.), składa się z dwóch części: większa (na planie kwadratu 3,9 x 3,9 metra), przylega do niego mniejsze pomieszczenie - prezbiterium (3,2 x 1,6 m). W dolnej części murowana, a w górnej konstrukcji zrębowej. Kryta gontowym dachem namiotowym. Był tu ikonostas typu archaicznego z carskimi i jedynymi diakońskimi wrotami (przeniesiony do muzeum w Łańcucie). Dwa dzwony z 1625 i 1924 r. 

Jako ciekawostkę, warto dodać, że tego typu dzwonnicę - cerkiew możemy spotkać w Jasienicy Zamkowej w Bieszczadach po ukraińskiej stronie granicy. Tyle, że bardziej okazałą.

W tytule zawarłem słowo BONUS. Jest nim trasa rowerowa, którą możemy się wybrać by móc podziwiać cerkiew - kościół w Dobrej. Biegnie malowniczą trasą tuż nad brzegiem Sanu, łącząc Sanok z Dobrą. O tym szlaku pisałem przeszło osiem lat temu, w trzeciej części cyklu Z WYSOKOŚCI SIODEŁKA. Dostępny TUTAJ. 

Takie krajobrazy po drodze do Dobrej. Rzeka San i Pasmo Olchowieckie

Zapraszam, na pięciominutowy film, który ma zachęcić do zainteresowania się architekturą drewnianą i być może odwiedzenia cerkwi w Dobrej.

KLIKNIJ aby obejrzeć film

 Ciekawe linki:
* DZIEDZICTWO ARCHITEKTURY DREWNIANEJ W POLSCE / kliknij TUTAJ
* ARCHITEKTURA DREWNIANA W POLSCE / kliknij TUTAJ
* SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJ / kliknij TUTAJ
* GOOD IDEA - Nieznane PEREŁKI Polski: drewniane kościółki / kliknij TUTAJ
* LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO / kliknij TUTAJ
* KOŚCIOŁY DREWNIANE W POLSCE / kliknij TUTAJ

Jeżeli przeoczyłeś/aś wpis nt. zasadności kupna / wyboru roweru szosowego, zajrzyj TUTAJ.

Jeśli podoba Ci się to co robię, jaką pracę wykonuję i chcesz mnie wesprzeć w rozwoju bloga i kanału na youtube możesz udostępnić stronę w swoich mediach społecznościowych lub postawić mi wirtualną kawę :) Kliknij poniżej i wypijmy kawę wg Twojego uznania :) Będzie mi bardzo miło.

Tekst, opracowanie, film, zdjęcia: Przemek Posadzki