Z wysokości siodełka cz. XXVII [FOTO + VIDEO]

Rower to wolniejsze odkrywanie, głębsze poznawanie, wolność wyboru, niezależność, samowystarczalność. Rower prowadzi cię do miejsc, o których nie wiedziało się, że istnieją, pomaga przeżyć chwile, o których nie myślało się, że mogą się wydarzyć. Nieplanowane, ulotne jak kurz nieprzebytych jeszcze dróg. Gdyby nie rower, umknęłyby niezauważone, przejechane, migawkowo dostrzeżone z okna pędzącego autobusu albo jeepa. Bo są takie chwile, obrazy i spotkania, które zdarzają się tylko gdzieś pomiędzy, a rower pozwala im zaistnieć.

Dzisiejszy wpis zaczynam od cytatu z książki Campa w sakwach, czyli rowerem na Dach Świata, której autorem jest Piotr Strzeżysz. Trudno się z tymi słowami nie zgodzić, kiedy na pytania, które często słyszę "po co to robisz?" i "czy ci się chciało?" odpowiedź jest tylko jedna. Zdecydowana. Tak chciało mi się! Wolę poznać świat na żywo aniżeli zza ekranu komputera. Bo rowerem dotrę tam gdzie samochodem się nie dojedzie. Bo można poznać wielu ciekawych ludzi.

Jedziemy... :)

Zanim się rozpoczęły tegoroczne wakacje, wybrałem się w bardzo ciekawą trasę. Międzynarodową. Biegnie ona tuż przy granicy Polskiej i Słowackiej. Przez tak mało doceniany przez turystów Beskid Niski (Polska) i północno-wschodniej części kraju preszowskiego (Słowacja).


Trasa
Jaśliska - Wola Niżna - Moszczaniec - Wisłok Wielki - Czystogarb - Komańcza - Radoszyce - Palota (Słowacja) - Medzilaborce - Habura - Certizne - Przełęcz Beskid Niski nad Czeremchą (Polska) - Czeremcha - Lipowiec - Jaśliska

Długość trasy: 78 km (łącznie)
Rodzaj nawierzchni: asfalt (90 %); szutr (10 %)
Wysokość (max): 684 m n.p.m.
Czas: 6 godziny (całość); 4,5 godziny (jazda)
Tętno max: 179/min 
Zużyte kalorie: 4600 kcl

Dlaczego taka trasa? Hm... z wielu powodów. Dzikość przyrody. Jej czystość (pod każdym względem). Naturalność. W wielu miejscach bez znaczącej ingerencji człowieka w krajobraz terenu.

Beskid Niski jest niesamowicie atrakcyjnym i ciekawym terenem także pod względem historycznym. To w tej części naszego kraju prowadziła jedna z głównych linii frontu I wojny światowej. To na tych terenach śmierć, w obronie kraju, poniosło wiele tysiące żołnierzy polskich i słowackich (głównie). Świadczą o tym pomniki i cmentarze, z tego okresu, usytuowane m.in. przy głównych drogach ale i także na szlakach pieszych i rowerowych.

Wola Niżna. Wnętrze byłej cerkwi św. Mikołaja. Obecnie kościół rzymskokatolicki

Charakterystycznymi punktami na trasie są prawdziwe relikty minionej epoki. Opustoszałe PGR-y, niekończące się połacie niegdyś uprawianych pól i... bloki mieszkalne na wsiach np. w Czystogarbie. To w nich kiedyś mieszkali całymi rodzinami pracownicy Państwowych Gospodarstw Rolnych (do dziś zamieszkałe).

Na całym przejechanym szlaku, po obu stronach granicy, zauważamy przydrożne kapliczki. Niektóre datowane są nawet na koniec XIX wieku. Momentami usytuowane są od siebie po kilkaset metrów.
Mówią one o bardzo ważnej, dla zamieszkiwanych kiedyś i dziś ludności, historii, zwyczajach, obyczajach i przynależności religijnej. Prawie każda z nich jest po dziś dzień zachowana w dobrym stanie.

Nieodłącznym elementem są drewniane cerkwie, które znajdują się niemalże w każdej wsi. Dziś wiele z nich pełni funkcję kościołów katolickich.

Wola Niżna. Kaplica św. Jana Chrzciciela

Mijając kolejne miejscowości, szczególnie w okresie letnim, możemy poczuć prawdziwy zapach kwitnącej trawy, dzikiej i naturalnej roślinności. Nawet przyjdzie nam odczuć zapach próchniejącego drzewa, który jest zawsze inny, charakterystyczny dla takiego stanu.

Niemalże przez całą trasę będziemy mieli okazję do podziwiania tutejszych krajobrazów. Co jakiś czas będą się wyłaniać kolejne pagórki, nadające całemu obszarowi niepowtarzalnego klimatu, który istnieje tylko w Beskidzie Niskim.

Najwyższym punktem na całej trasie jest Przełęcz Radoszycka, stanowiąca granicę państwa. Laborecky Priesmyk, bo tak brzmi nazwa przełęczy w języku słowackim wznosi się na wysokość 684 m.n.p. Podjazd od polskiej strony jest dosyć łatwy w podjeździe, chociaż wymagający z powodu jego długości. Natomiast od strony słowackiej, od wsi Palota, znacznie wymagający. Bardziej nachylony. Między innymi dlatego wybrałem taki kierunek do południowych sąsiadów by cieszyć się 4 kilometrowym zjazdem, przekraczającym prędkość ponad 50 km/h. To taka rekompensata za podjazd.
Na przełęczy spotkałem samotnego turystę. Ktoś by powiedział "no i co z tego? Turysta jak turysta". No niby tak. Tylko tyle, że to był starszy Pan. Tak "na około" 75. letni. W pełnym ekwipunku turystycznym - trekingowym. Przemierzał w samotności niebieski szlak turystyczny. Gratuluję!

Relikt przeszłości. Przystanek autobusowy PKS

Trzy lata temu już zawitałem w tym miejscu, odwiedzając miasto Medzilaborce (było to w części XVIII - link). Tym razem samo centrum zostawiłem "z boku" i pojechałem w kierunku wsi Habura i Certizne, wzdłuż granicy. Kierując się z powrotem do puntu wyjścia jakim były Jaśliska.

Tereny słowackich wsi jakby się zatrzymały. Miały swój niepowtarzalny klimat słowackiej wioski. Sobotnie popołudnie. Cisza, spokój. Ludzie pracujący w przydomowych ogródkach i warsztatach. Pozdrawiający.

Droga, jaką do tej pory jechałem - asfaltowa, kończy się we wsi Certizne. Od tego momentu 3. kilometrowy szutrowy, leśny podjazd do granicy Słowacji z Polską, na Przełęcz Beskid nad Czeremchą czyli Certizkie Sedlo, 581 m. n.p.m. A tam na "szczycie góry" z jednej strony krajobrazy słowackie, a z drugiej polskie.

Temperatura 36 stopni Celsjusza. Wyjeżdżam na sam wierzchołek. Odpoczynek. Rozmowa z dwoma robotnikami budującymi "bramę" dla turystów, by "wiedzieli gdzie są". Wysoka temperatura. Zmęczenie odczuwalne dla nich i dla mnie. Widoczny uśmiech na twarzach. Rozmowa. Klimat jakby inny. Lepszy. Pomimo temperatury odczuwalna tzw. pozytywna energia.

Na trasie... Przed Wisłokiem Wielkim

Jadę dalej. W kierunku Jaślisk (opisane w części XXVI - link). Szutr. Przejeżdżam przez nieistniejącą wieś Czeremcha. Pozostałość po cerkwi i cmentarzu nadaje tym terenom prawdziwego ducha żyjącej niegdyś ludności. Ciekawostką jest to, że na cerkwisku pochowano w 2008 roku doczesne szczątki Pani Żanety Fucziła (urodziła się i zmarła w USA), której matka pochodziła, właśnie z dziś już nie istniejącej wsi.

Mijają kolejne kilometry. Wieś Lipowiec. W zasadzie niezamieszkała. Posiada kilkoro mieszkańców. Właścicieli gospodarstw agroturystycznych. Nie różni się wiele od Czeremchy. Podobne tereny. I także z bogatą historią. Łemkowską.

W lipowcu natrafimy na znaki, z podanymi kilometrami jakie nas dzielą do innych miejsc w Polsce i na świecie. Nordkapp z północy Norwegii (3190 km). Babadag z południowo-wschodniej Rumunii (1034 km). Gdyby ktoś chciał dotrzeć na ul. Starowiślną w Krakowie, to potrzebował by niemalże 64 godziny marszu... Albo na szczyt Góry Hnitessa w Górach Czywczyńskich, musi przygotować się na 149 godzin trekingu :)

Wisłok Wielki. Jeden z wielu cmentarzy wojskowych z I wojny światowej

Jak widzimy cały Beskid Niski wraz z częścią Kraju Preszowskiego mogą i zapewne stanowią bardzo ciekawą alternatywę do zatłoczonych miejsc w Polsce. Cała trasa jest bardzo dobrze oznakowana. Ciekawa krajoznawczo, krajobrazowo, historycznie i turystycznie. Dlatego też gdyby ktoś z Was poszukiwał czegoś nowego, a nie miał okazji wcześniej zaglądnąć w ten zakątek Polski, Słowacji, Europy, świata, to bardzo zachęcam, wsiadajcie na rower i przemierzajcie jakże interesujące krainy.

Bo jak powiedziała Matyna Wojciechowska: Podróże mają magiczną moc uzdrawiania duszy i zdecydowanie pomagają zdystansować się do problemów dnia codziennego. Nie rozwiązują ich bezpośrednio, jednak pomagają przewartościować i spojrzeć na nie jakby z drugiego brzegu rzeki... 

Zapraszam do obejrzenia filmu i zdjęć... :)

Pełny ekran + muzyka

Przydrożna kapliczka których wiele na trasie

Moszczaniec. Szlak biegnie transgraniczną trasą rowerową

Moszczaniec. Tereny Jaśliskiego Parku Krajobrazowego i kierunek na... zakład karny :)

Krajobraz z Moszczańca

Przed Wisłokiem Wielkim

Byłe zabudowania PGR

Wisłok Wielki. Cerkiew św. Onufrego z XIX w. Obecnie kościół rzymskokatolicki

Fauna Beskidu Niskiego

Beskidzkie chaty

Czystogarb

Kierunek Medzilaborce

Na trasie spotkamy wielu motocyklistów

Radoszyce

Przełęcz Radoszycka. Granica państwa Polska - Słowacja

Wytrawny turysta

Zjazd z Laboreckiego Priesmyku do wsi Palota na Słowacji

Jedziemy

Medzilaborce

Medzilaborce. Obrzeża miasta. Styl minionej epoki

Tuż przed wsią Habura

Habura. Wnętrze jednej z przydrożnych kaplic

Habura

Wjazd do miejscowości Certizne

Certizne. Budynek dawnego MNV, na którym znajduje się tablica buntu.

Certizne. Znak - kierunkowskaz w centrum wsi

Certizne. Cerkiew greckokatolicka

W kierunku granicy

Podjazd pod Przełęcz...

Ostatnie spojrzenie na Słowację... i...

... Polsko Witaj...

Słup graniczny Słowacja - Polska na Przełęczy Beskid nad Czeremchą 581 m. n.p.m.

W kierunku Czeremchy...

Kolejne przypomnienie o przywiązaniu mieszkańców do swojej wiary

Czeremcha

Czeremcha. Pomnik upamiętniający mieszkańców i nieistniejącą cerkiew pw. Opieki Matki Bożej

Cerkwisko z nagrobkiem z 2008 r. śp. Żanety Fucziła

Na trasie...

Lipowiec

Kierunkowskazy do...

Lipowiec. Zabudowania po PGR-owskie

Tuż przed Jaśliskami

Trasa
Źródło: google maps

Tekst, opracowanie, zdjęcia, video: Przemek Posadzki Zdjęcia są chronione prawem autorskim. Zakaz kopiowania i rozpowszechniania bez zgody autora.